ابوالفتح عمر ابن ابراهيم خيام يا خيامی نيشابوری مشهور به حکيم عمر خيام، فيلسوف، رياضی دان، ستاره شناس و شاعر قرن پنجم هجری قمري/ قرن دوازدهم ميلادی است. شهرت او گرچه بيشتر به شاعری است اما در واقع خيام فيلسوف و رياضی دانی بود که به آثار ابوعلی سينا پرداخت و يکی از خطبه های معروف او را در باب يکتايی خداوند به فارسی ترجمه کرد. اولين اشاره ای که به شعر خيام شده، صدسال پس از مرگ اوست.نوشته اند، که خيا ...

جشن مهرگان» که در گذشته آن¬را «میتراکانا یا متراکانا (Metrakana)» می¬نامیدند و در نخستین روز از پاییز برگزار می¬شد(1)، پس از نوروز بزرگ¬ترین جشن ایرانی و هندی است در ستایش ایزد «میثرَه» یا «میترا» و بعدها «مهر» که از مهرروز آغاز شده تا رام روز به اندازه¬ی شش روز ادامه دارد. سنگ‌‌نگاره¬ی میترادر نمرود داغ، ...

...

چهارشنبه سوري نام واپسين چهارشنبه‌ي تقويم خورشيدي ايراني است، كه شب آن با رسوم و آيين‌هايي ويژه، خصوصاً پرش از روي آتش مشخص مي‌شود. نام‌هاي محلي گوناگون اين روز عبارت است از: گول چارشمبه (اردبيل)، گوله گوله چارشمبه (گيلان)، كوله چووارشمبه (كردستان)، چووارشمبه كولي (قروه، نزديك سنندج)، و چارشمبه سرخي (اصفهان). برخي دانشمندان واژه‌ي «سوري» را با «سور» ...

هفت سين به معناي هفت قلم شيئي كه نام آن‌ها با حرف «س» (سين) آغاز مي‌شود، يكي از اجزاي اصلي آيين‌هاي سال نو است كه بيشينه‌ي ايرانيان آن را برگزار مي‌كنند. اين اقلام سنتاً در سفره‌ي هفت سين چيده و به نمايش گذاشته مي‌شوند. اين سفره‌اي است كه هر خانواده‌اي بر روي زمين (يا بر روي ميز) در اتاقي كه معمولاً به ميهمانان گرامي اختصاص داده شده مي‌ ...

اين جستار به درخواست جوانانی نگاشته شد كه با بنيادگذاری انجمن‌های مردمی و غيردولتی، برای بازپرداختن و تازه‌داشتنِ آيين‌های كهن می‌كوشند. در ديدارها و گفتگوهايی كه با آنان دست داد؛ همواره كنجكاویِ آنان برای دانستن زمان و شيوه درستِ برگزاری جشن‌های ملی ایران باستان و به ويژه جشن «مهرگان» را در‌می‌يافتم. اين گزارش پاسخی براي پرسش‌های فراوان آنان بود ...

مهر روز از مهرماه برابر با شانزدهم مهرماه در گاهشماری ایرانی“می­ستاییم مهرِ دارنده­ی دشت­های پهناور را، او که به همه­ی سرزمین­های ایرانی، خانمانی پُر از آشتی، پُر از آرامی و پُر از شادی می­بخشد.” «اوستا - مهریَشت»«جشن مهرگان» که در گذشته آن­را «میتراکانا یا متراکانا (Metrakana)» می­نامیدند و در نخستین روز از پاییز برگز ...

 جشن شب یلدا جشنی ست که از 7000 سال پیش تا کنون در ميان ایرانيان برگزار میشود. 7000 سال پیش نیاکان ما به دانش گاهشماری دست پیدا کردند و دریافتند که نخستین شب زمستان بلندترین شب سال است. در این جستار از سخنرانی دکتر جنیدی و دکتر کزاری برداشت هایی شده: جشن شب یلدا، همانند جشنهایی همچون نوروز و مهرگان، پس از تازش اسکندر، تازیان، و مغولها پابرجا مانده است و در تک تک خانه های ایرانیان راستین ...

جشن «سَـدَه» بزرگترین جشن‌ آتش و یكی از كهن‌ترین آیین‌های گروهی و اشتراكی شناخته شده در ایران باستان است. در این جشن و در آغاز شامگاه دهم بهمن‌ماه، همه مردمانِ سرزمین‌های ایرانی بر بلندای كوه‌ها و بام خانه‌ها، آتش‌هایی برمی‌افروخته و هنوز هم كم‌‌وبیش بر می‌افروزند. مردمان نواحی مختلف در كنار شعله‌های آتش و با توجه به زبان ...

واژه سده : بيشتر دانشمندان نام سده را گرفته شده از صد مي دانند. ابوريحان بيروني مي نويسد: “سده گويند يعني صد و آن يادگار اردشير بابكان است و در علت و سبب اين جشن گفته اند كه هرگاه روزها و شب ها را جداگانه بشمارند، ميان آن و پايان سال عدد صد بدست مي آيد و برخي گويند علت اين است كه در اين روز زادگان كيومرث، پدر نخستين، درست صدتن شدند و يكي از خود را بر همه پادشاه گردانيدند” و برخي برآنند ...

گروه فرهنگ:‌ جشن سده يک جشن زرتشتی نيست و در سده های نخستين هجری شمسی جشنی فراگير و ملی بوده است.ميرجلال الدين کزازی با اعلام اين مطلب افزود:‌ در کتاب های تاريخی از برگزاری اين جشن بسيار سخن رفته است. برای نمونه در تاريخ می خوانيم که مردآويج که از اميران زياری بود و به فرهنگ ايرانی بسيار باورمند،‌ نخست بار در ايران نو جشن سده را با شکوه بسيار در اصفهان برپا می داشت. بيهقی نيز در تار ...

مهرگان كه جشن مهرورزي ايرانيان است و پيروزي فريدون بر ضحاک، تولد مشي و مشيانه (آدم و حواي دين زردشتي) را به آن منتسب مي‌كنند، تا روزگار ابوريحان بيروني و حتي بعد از آن، به طور مفصل در سراسر ايران و همپاي نوروز برگزار مي شد و از آنچنان اهميتي برخوردار بود كه طبق فرهنگ ها، نام دو مقام موسيقي ايراني «مهرگان بزرگ» و «مهرگان خُرد» بوده است.جشن مهرگانجشن مهرگان متعلق به فرشت ...

نام راستین اشو زرتشت بنیانگذار یکتاپرستی ایرانیانشادروان "دستور دالا" پیرامون زرتشت می گوید : ما همه چیز درباره محمد و موسی و عیسی و حتی بودا می دانیم ولی هیچ آگاهی علمی و دقیقی پیرامون زرتشت بزرگ آریایی و نخستین پیام آور جهان نمی دانیم  .از سروده های به جای مانده از زرتشت ( گاتها ) می یابیم که نامش زرتشتر و نام خانوادگی اش سپتام یا سپتم است . اوستا شناسان نام زرتشت را از دو واژه زرث به معنی ...

در کتاب مقدس، دانيال در رويايی می‌بيند که در قصر شوشان در کشور عيلام و در کنار نهر «اولای» است و قوچی با دوشاخ به همه حيوانات غلبه می کند، مگر بزی با يک شاخ که سرانجام بر او غلبه می يابد. سپس دانيال پس از اين خواب از خود بيخود می‌شود و فرشته وحی بر او ظاهر می گردد و می‌گويد «آن قوچ صاحب دو شاخ را که ديدی، پادشاهان ماديان و پارسيان می‌باشد و آن بز نر از پادشاها ...

زبان هاي فارسي و انگليسي هر دو از زبان هاي هند و اروپايي و زبان ترکيبي هستند. مراد از ترکيبي اين است که مي توان از پيوستن واژه هاي زبان به يکديگر، يا افزودن پيشوندها و پسوندها بدانها براي بيان معاني و مفاهيم تازه بهره گرفت و بدين گونه هزاران واژه ي تازه با معاني تازه ساخت. يک واژه، گاه مي تواند چند بار صورت ترکيبي پيدا کند. مثلا از واژه"خرد" مي توان "خردورز" ، "خردورزي" و"خردورزانه"را ساخت. واژه ه ...

اينك كه من از دنيا مي روم، بيست و پنج كشور جز امپراتوري ايران است و در تمامي اين كشورها پول ايران رواج دارد و ايرانيان درآن كشورها داراي احترام هستند و مردم آن كشورها نيز در ايران داراي احترامند، جانشين من خشايارشا بايد مثل من در حفظ اين كشورها كوشا باشد و راه نگهداري اين كشورها اين است كه در امور داخلي آن ها مداخله نكند و مذهب و شعائر آنان را محترم شمرد .اكنون كه من از اين دنيا مي روم تو دوازده ك ...

پاپيروس يكي از مهمترين مواد در تاريخ مي باشد . از قرن 11 م مادة مترشحه براي ساختن آن گم شد . متن ابتدايي نامبهم مورد بحث قرار گرفته ساختن پاپيروس و دانستن محل زيست آن مي باشد . آزمايشهاي اخير دردو مرتبه بدون تجديد مراحل مختلف ساختن پاپيروس نتيجه داد . مطالعه با ميكروسكوپ روشن وSEM  در رسيدگي به اين روشها منتقل شده بود . نشان ويژه شكلها ( كيفيتهاي ) پاپيروس طرز عمل آوريهاي مختلف آن را شرح مي د ...

نوشتن و پرداختن به شرح حال بزرگانی چون پیامبران در واقع کاری بس دشوار و سخت است ، در این میان بحث در مورد اندیشه ها و عقاید این بزرگان کار را دشوار تر و پیچیده تر میکند و آنچه مشخص است نگارش شرح حال و پرداختن به سیره ای برای زرتشت دشوار تر و بلکه نا ممکن است ، این دشواری به موجب کهنه بودن و قدمت زیادیست که زمان پیامبر داشته است و رویداد ها و پیشامدهای زندگی این بزرگوار همچون سایر بزرگان ایرانی دست ...

با توجه به رواج بی سوادی و روحیه را زنگهداری در میان «اهل حق» یا «یارستان»، نمی توان پیرامون این مسلک نظری قطعی صادر کرد.مولف کتاب " سرسپردگان" می نویسد: تعیین تاریخ پیدایش این جماعت، موضوع ساده ای نیست، زیرا منبعی که بتواند تاریخ حقیقی پیدایش آیین اهل حق را به ما نشان دهد، سراغ نداریم. 1با این حال، درباره ریشه و تاریخچه این مسلک دیدگاه های مختلفی وجود دارد که در این جا به ...

استوانه فرمان كورش بزرگ ، نخستين منشور حقوق بشر تاريخدر اين نوشتاردرباره استوانه فرمان كورش بزرگ، شاهنشاهي كه قرن ها پس از اشوزرتشت ، پيامبر ايران باستان مي زيسته است و نمودار يك آريايي زرتشتي مي باشد مي نويسم. بنده در اين وبلاگ بيشتر به موضوعات ديني مي پردازم ولي اين بار در رابطه با اين موضوع تاريخي كه باعث افتخار هر ايراني(چه زرتشتي و چه غير زرتشتي) مي باشد مي پردازم ؛ اين استوانه ي فرمان ك ...